انجام زایمان سزارین در ایران نسبت به آمار جهانی بسیار بالاتر است، آن هم به دلیل ترس مادران از درد ناشی از زایمان طبیعی است. ولی زایمان سزارین هم مشکلات و دردهایی را به مادر وارد میکند که اجتنابناپذیر است. در زایمان سزارین یک عمل جراحی بزرگ بر روی شکم انجام میشود که معمولا با درد زیاد همراه است. از این رو مراقبتهای بعد از عمل سزارین برای کم کردن دردها و بهبود شرایط مادر همچون مراقبتهای لازم بعد از زایمان طبیعی الزامی است. بعد از زایمان سزارین معمولا دو تا سه روز در بیمارستان مراقبتهای لازم برای مادر انجام میشود و بعد از آن بنا بر نظر پزشک و شرایط مادر مراقبتهای بعدی در خانه تا شش هفته باید ادامه یابد.
آگاهی یافتن از چگونگی کنترل درد و کم کردن آن، داشتن تغذیه مناسب برای شیردهی به نوزاد، مراقبت از زخم جراحی سزارین، داشتن فعالیتهای لازم و ضروری بعد از عمل و دانستن مواردی که در صورت مشاهده باید با پزشک در میان بگذارید، جزء نکات مهم بعد از زایمان سزارین است که همه این موارد را باید رعایت کنید و در این زمان همسر و یا نزدیکان نیز باید کمک کنند تا مادر سلامت خود را کاملا به دست آورد و شیردهی نوزاد را هم در آرامش انجام دهد. بعد از طی کردن این دوره، برای معاینه به پزشک مراجعه شود تا از سلامت مادر اطمینان حاصل شود.
نکات مهم در مراقبت های بعد از زایمان سزارین
مراقبتهای بعد از زایمان سزارین از زمان بیمارستان شروع میشود. بعد از عمل اندازهگیری فشار خون، بررسی تنفس و نبض مادر، بررسی مقدار خونریزی واژینال، حالت تهوع و استفراغ، چک کردن جای زخم و بخیهها و کنترل دفع ادرار از کارهایی است که در دو روز اول در بیمارستان انجام میشود.
در روز اول بعد از زایمان مایعات را از طریق سرم به بدن مادر میرسانند و بعد از آن رژیم غذایی مایعات برای مادر در نظر گرفته میشود. در همان روز اول حرکت دادن دستها و پاها و یا ماساژ دادن آنها برای جلوگیری از لخته شدن خون واجب است. همچنین میتوانید از تخت به کمک اطرافیان پایین بیایید و چند قدم راه بروید که در برای سلامتی مادر و جلوگیری از یبوست ضروری است.
قدم زدن و دفع ادرار و مدفوع، خوردن مایعات به اندازه کافی و کنترل استفراغ، داشتن سطح هوشیاری و … باعث میشود شما دیگر احتیاج به مراقبتهای تخصصی پزشکی نداشته باشید و با نظر پزشک مرخص شوید و بقیه مراقبتها در منزل ادامه پیدا کند.
فعالیت های لازم پس از مرخص شدن از بیمارستان
- بعد از زایمان سعی کنید مادر و نوزاد در آرامش کامل در منزل به سر برند.
- از فعالیتهای سنگین و زیاد خودداری کنید. (اجسام سنگین را بلند نکنید.)
- استراحت کافی داشته باشید و به محض خسته شدن به خودتان استراحت بدهید، که منجر به بهبود سریعتر شما میشود.
- روزانه حتما قدم بزنید و مقدار آن را بیشتر کنید، زیرا باعث جلوگیری از یبوست و لخته شدن خون میشود.
- بعد از زایمان سزارین از انجام دادن کارهای خانه و آوردن فشار به خودتان خودداری کنید.
- از خم و راست شدن و یا هر کاری که به شکم و بخیه هایتان فشار وارد میکند خودداری کنید.
- از بالش نرم برای اطراف شکم خود استفاده کنید که به بخیهها فشار وارد نشود.
- هنگام سرفه کردن و یا خندیدن دقت کنید که بخیهها کشیده نشوند.
- بعد از مرخص شدن از بیمارستان میتوانید به حمام بروید و روزانه دوش حمام داشته باشید.
- بعد از عمل زایمان برای شستن بخیهها احتیاج به بتادین نیست، پانسمان لازم ندارند.
- برای خشک کردن بخیهها میتوانید از سشوار استفاده کنید و آنها را همواره خشک نگه دارید.
- روی بخیهها را نپوشانید. در معرض هوا قرار گرفتن منجر به بهبود زودتر بخیهها میشود.
- از افتادن شکم بر روی جای زخم جلوگیری کنید. برای این کار میتوانید از شکم بند یا پارچه نخی استفاده کنید.
- برای خونریزی از نوار بهداشتی استفاده کنید. از تامپون به هیچ عنوان استفاده نکنید.
- خونریزیها رو به کم شدن میروند. در صورت افزایش خونریزی بیشتر از حد معمول با پزشک در میان بگذارید.
- دفع ادارار و مدفوع مادر یعد از زایمان باید حد کافی باشد.
- در صورت داشتن خارش و سوزش در هنگام ادارار به پزشک مراجعه کنید زیرا ممکن است نشانه عفونت ادراری پس از زایمان باشد.
شیردهی به نوزاد
اگر مادر میخواهید خودش به نوزادش شیر بدهد، این کار را باید از همان روز اول در بیمارستان شروع کند. شیردهی در روز اول به دلیل داشتن بخیه و درد برای مادر کمی مشکل است. هچنین در صورت سفت بودن، قرمزی و تورم سینهها باید با پزشک در میان بگذارید. شیردهی را از هر دو پستان انجام دهید. برای شیردهی به کمک اطرافیان به پهلو بخوابید و این کار را در آرامش انجام دهید. با تکرار عمل شیر دادن دردهای نوک پستان نیز کاهش مییابند و مادر به انجام آن عادت میکند. شیر دادن برای سلامتی مادر و نوزاد بسیار مفید است و از بروز بیماریهای عفونی در نوزاد جلوگیری میکند. شستشوی نوک سینهها قبل از شیر دادن و بعد از آن برای جلوگیری از آلودگی بسیار با اهمیت است.
مراقبت از زخم زایمان سزارین
همانطور که گفتیم عمل سزارین یک عمل بزرگ و سنگین برای مادر است که با شکافتن شکم مادر و بیرون آوردن نوزاد انجام میشود. جراحت عمل همراه با بخیههایی هستند که مراقبت از آنها بعد از عمل تا بهبودی کامل مهمترین عامل برای سلامتی مادر است. در صورتی که پزشکتان از پانسمان ضد آب برایتان استفاده کرده باشد بعد از مرخصی میتوانید به حمام بروید در غیر این صورت تا سه روز از تماس بخیه با آب خودداری کنید. بعد از آن سعی کنید حمامهای کوتاه و روزانه داشته باشید و زخمتان را تمیز و خشک نگه دارید و تا زخمتان کاملا خوب نشد از شکم بند استفاده نکنید.
برای کم کردن درد ناشی از بخیههای زایمان میتوانید از مسکن استفاده کنید. در صورتیکه بیهوشی کامل در سزارین باشد مسکن بصورت تزریقی و یا شیاف برایتان داخل بیمارستان استفاده میشود و در صورت بیحسی موضعی نیز مسکن تا 24 ساعت برایتان تزریق میشود. استفاده از مسکن برای کاهش و کنترل درد زیاد بعد از عمل بسیار واجب است و از مصرف آن اجتناب نکنید تا درد را کنترل کنید و بتوانید شیردهی به نوزاد را در کمال آرامش انجام دهید.
- در صورت دیدن خونریزی و یا ترشحات بر روی زخم و یا ورم کردن بخیهها به پزشک مراجعه کنید.
- از فعالیت بدنی زیاد بعد از زایمان که باعث خونریزی در محل بخیهها شود بپرهیزید.
- در صورت عرق کردن و یا مرطوب شدن بخیهها بلافاصله آن را تمیز و خشک کنید.
- از لباسهای نخی و گشاد استفاده کنید و ترجیحا روی بخیهها را نپوشانید.
تغذیه مادر پس از زایمان سزارین
همانطور که گفتیم در روزهای اول پس از زایمان غذاهای سنگین و نفخ آور، حبوبات، میوههای خام مصرف نکنید. تا چند روز پس از زایمان سعی کنید رژیمتان بیشتر شامل مایعات باشد تا به بخیهها فشار وارد نشود. بعد از آن غذاهای مقوی و به اندازه را در رژیم خود قرار دهید تا بدنتان سلامتی و بهبودیش را به دست آورد. در این زمان برای جلوگیری از یبوست و همچنین داشتن شیر به اندازه کافی باید مایعات به مقدار فراوان مصرف کنید. داشتن یبوست باعث میشود هنگام دفع به بخیه ها فشار وارد شود و مادر اذیت شود.
- مصرف پروتئین کافی باعث بهبود سریعتر زخمها و کسب انرژی بیشتر برای مادر و مقاومت در برابر عفونتها میشود.
- مصرف روی باعث تقویت سیستم ایمنی بدن میشود. همچنین باعث کاهش التهابات و کاهش درد مادر میشود.
- انواع ویتامینها و مواد معدنی برای بهبود و تقویت بدن مادر بسیار حیاتی هستند.
- به دلیل خونریزی زیاد در زایمان سزارین مصرف آهن برای خونسازی و کاهش خونریزی بسیار واجب است. ویتامین c باعث جذب آهن میشود.
- برای داشتن انرژی کافی انواع غلات و کربو هیدراتها را در رژیم غذایی مادر بعد از زایمان باید قرار بگیرد.
- انواع میوهها و سبزیجات تازه و غذاهایی با فیبر بالا باعث کاهش یبوست میشوند.
مراجعه به پزشک
بعد از 7 تا 10 روز بعد از زایمان برای معاینه به پزشک مراجعه کنید. همچنین چند روز بعد از زایمان نوزاد را برای انجام آزمایشهای غربالگری به محل مربوطه ببرید و در صورت دیدن موارد زیر نیز حتما به پزشک مراجعه کنید:
- سفت شدن و حساس شدن سینه ها
- داشتن دردهای شدید شکمی
- باز شدن بخیهها و یا خونریزی در محل بخیهها
- دیدن ترشح و یا چرک در محل بخیهها
- خونریزی شدید واژینال و کم نشدن مقدار آن
- احساس درد در هنگام ادرار و دفع مدفوع
جهت اطلاعات بیشتر در زمینه زایمان میتوانید دیگر مقالات این سایت همچون انواع روشهای زایمان سزارین و علل افسردگی بعد از زایمان را مطالعه نمایید.
فروشگاه آنلاین بدو نی نی، مرجعی کامل برای خرید سیسمونی کودک میباشد. فروشگاه ما از کارشناسان زبدهای برخوردار میباشد که به شما در خرید لوازم سیسمونی نوزاد به صورت آنلاین راهنمایی میکنند و از طرف دیگر مقالات معتبری در این سایت وجود دارد که به شما در فرزندپروری و زایمان کمک شایانی مینماید.
سوالات متداول
بعد از عمل سزارین چه نوع مراقبتهایی باید انجام گیرد؟
از آنجاییکه عمل سزارین عمل بزرگی است باید مراقبتهای زیر انجام شود:
- بعد از عمل اندازهگیری فشار خون، بررسی تنفس و نبض مادر، بررسی مقدار خونریزی واژینال، حالت تهوع و استفراغ، چک کردن جای زخم و بخیهها و کنترل دفع ادرار از کارهایی است که در دو روز اول در بیمارستان انجام میشود.
- در روز اول بعد از زایمان مایعات را از طریق سرم به بدن مادر میرسانند و بعد از آن رژیم غذایی مایعات برای مادر در نظر گرفته میشود.
- در همان روز اول حرکت دادن دستها و پاها و یا ماساژ دادن آنها برای جلوگیری از لخته شدن خون واجب است.
بعد از سزارین در چه صورت باید به پزشک مراجعه نمود؟
- سفت شدن و حساس شدن سینهها
- داشتن دردهای شدید شکمی
- باز شدن بخیهها و یا خونریزی در محل بخیهها
- دیدن ترشح و یا چرک در محل بخیهها
- خونریزی شدید واژینال و کم نشدن مقدار آن
- احساس درد در هنگام ادرار و دفع مدفوع
شیردهی بعد از سزارین باید به چه نحوی انجام گیرد؟
بعد از سزارین شیردهی در روز اول به دلیل داشتن بخیه و درد برای مادر مشکل است. شیردهی باید از هر دو پستان انجام شود. برای شیردهی به کمک اطرافیان به پهلو بخوابید و این کار را در آرامش انجام دهید. با تکرار عمل شیر دادن دردهای نوک پستان نیز کاهش مییابند و مادر به انجام آن عادت میکند.