روشهای تعیین جنسیت فرزند قبل از لقاح و بارداری

در بعضی از خانواده‌ها جنسیت فرزند برایشان مهم است و دوست دارند فرزندشان دختر و یا حتما پسر شود. در بعضی از مواقع بعد از چندین فرزند دختر منتظر نوزاد پسر هستند و یا بالعکس بعد از چندین نوزاد پسر خواهان به دنیا آوردن نوزاد دختر هستند و یا به دلایل فرهنگی و شخصی متفاوت خواهان تعیین جنسیت می‌باشند. حال باید دید امکان تعیین جنسیت نوزاد وجود دارد که در اینجا به بررسی آن می‌پردازیم.

از نظر علمی تعیین جنسیت جنین قبل از بارداری امکان پذیر می باشد یا خیر؟

امروزه پیشرفت‌های زیادی در زمینه ژنتیک و تولید مثل انجام شده است که تعیین جنسیت قبل از بارداری را امکان‌پذیر کرده است. به سه روش علمی و آزمایشگاهی تعیین جنسیت قبل از لقاح به صورت قطعی ممکن می شود که این روش‌ها عبارتند از:

•  آی وی اف یا همان لقاح آزمایشگاهی
•  روش پی جی دی یا تشخیص ژنتیکی پیش از لانه گذاری
• روش آی یو آی یا تزریق اسپرم به داخل رحم

چگونگی تشکیل جنین پسر و دختر

جنین از ترکیب و لقاح یک کروموزم از زن و یک کروموزوم از مرد تشکیل می‌شود. زنان در اواسط هر سیکل خود یک یا چند تخمک آزاد می‌کنند که از نظر کروموزومی فقط شامل کروموزوم X هستند. از طرف دیگر مردها دارای دو کروموزوم جنسی X و Y هستند. بنابراین این کروموزوم مردها است که جنسیت جنین را مشخص می‌کنند. به این صورت که اگر تخمک آزاد شده که حاوی کروموزوم X است با کروموزوم جنسی Y لقاح یابد تخم مذکر و اگر کروموزوم X با کروزوم X جدا شده از اسپرم لقاح یابد تخم مونث می‌‌شود.

از خصوصیات اسپرم حاوی کروموزوم Y این است که نسبت به کروموزوم X کوچکتر هستند و می‌توانند 4 تا 5 روز در محیط واژن زنده بماند و اسپرم‌هایی که حاوی کروموزوم Y هستند 16 تا 18 ساعت در محیط واژن زنده می‌مانند و از طرف دیگر هنگامی که یک تخمک رها می‌شود 12 تا 14 ساعت فرصت دارد تا توسط اسپرم بارور شود. اسپرم‌های حاوی کروموزوم Y در محیط قلیایی بهتر زنده می‌مانند و سرعت بالاتری نسبت به کروموزوم X دارند. با توجه به این شرایط می‌توانید در تعیین جنسیت تا حدی تاثیر گذار باشید.

روش IVF برای تعیین جنسیت جنین پیش از بارداری

در این روش علاوه بر تعیین جنسیت جنین برای درمان ناباروری نیز کاربرد دارد. در این روش لقاح جنین و ترکیب کرورموزوم‌ها خارج از رحم اتفاق می‌افتد. سپس برای تعیین جنسیت جنین در مرحله هشت سلولی جنین یک سلول را جدا می‌کنند به گونه‌ای که آسیبی به سلول وارد نشود جنسیت را تعیین می‌کنند. اما در صورت آسیب به سلول دیگر جدا سازی انجام نمی شود.

روش IUI

در این روش اسپرم‌های مرد پس از شستشو و آماده سازی در آزمایشگاه به رحم زن منتقل می‌شود تا در آنجا عمل لقاح انجام شود. قبل از انتقال اسپرم یکسری روش‌هایی وجود دارند که می‌توان با استفاده از آنها کروموزوم‌هایی جنسی X و Y اسپرم را تا حدی جدا کرد و برای دختر یا پسر شدن همان کروموزوم مورد نظر را  به رحم انتقال داد. در واقع برای کسب جنسیت دلخواه پسر یا دختر همان کروموزوم دختر یا پسر را فقط انتقال می‌دهند.

دقت این روش و جدا سازی کروموزوم‌های X و Y بین 60 تا 80 درصد می باشد و نتیجه آن قطعی نیست. در مورد رسیدن به جنسیت دختر دقت این روش تا 90 درصد می‌رسد و برای جنسیت پسر این دقت بسیار پایین‌تر می‌آید.

تکنیک PGD در تعیین جنسیت قبل از بارداری

در این روش عمل لقاح خارج از رحم انجام می‌شود. زیر نظر پزشک و با استفاده از داروهایی سعی می‌شود که رحم زن را تحریک کنند و به جای یک تخمک چندین تخمک آزاد شود. سپس تخمک‌ها را در محیط آزمایشگاه با اسپرم ترکیب می‌کنند و بعد از لقاح چندین تخمک حاصل می‌شود. در این مرحله با استفاده از تکنولوژی PGD (تشخیص پیش از لانه گذاری) دختر یا پسر بودن این تخم‌ها را مشخص و جنسیت مورد نظر را به رحم منتقل می‌کنند. تنها راه دقیق و نزدیک به صد در صد همین روش به همراه تکنیک PGD می‌باشد.

روش PGD نیز مشکلات خاص خود را دارد و به طور مثال ممکن است بعد از تحریک رحم زن تنها یک تخمک به وجود بیاید و در اینجا امکان تعیین جنسیت و انتخاب از بین می‌رود. از طرف دیگر در زوج‌های نابارور نمی‌توان از این روش استفاده کرد زیرا شانس باروری را کم می‌کند.

روش هایی که در تعیین جنسیت قبل از بارداری تاثیرگذار هستند

حال که به چگونگی دختر و یا پسر شدن لقاح آشنا شدید می‌توانید به عواملی که به تعیین جنسیت مورد نظر شما کمک می‌کنند را بررسی کنیم. هر چند هیچ کدام از این عوامل قطعی نمی‌باشند ولی شاید تاثیر هر چند کوچکی در تعیین جنسیت داشته باشند که بعضی از والدین به انجام آنها تمایل دارند.

PH رحم

یکی از عواملی که در تعیین جنسیت موثر است PH رحم در زمان لقاح است. کروموزوم Y اسپرم مرد در محیط قلیایی و PH بالا بهتر زنده می‌ماند. از طرفی محیط رحم در زمان تخمک گذاری یعنی روز 14 از سیکل 28 روزه دارای محیط قلیایی است. بنابراین اگر لقاح در این روز انجام شود احتمال پسر شدن جنین بالا می‌رود. در بقیه اوقات که دهانه رحم دارای PH پایین است و کروموزوم X در محیط اسیدی بیشتر زنده می‌ماند احتمال دختر شدن جنین بالا است.

زمان آمیزش

برای تعیین جنسیت اگر آمیزش در زمان تخمک گذاری انجام شود و یا نزدیک به زمان تخمک گذاری باشد به دلیل محیط قلیایی رحم احتمال پسر شدن جنین زیاد است و اگر 3 الی 4 روز بعد از تخمک گذاری و یا قبل از آن آمیزش انجام شود به دلیل محیط اسیدی رحم احتمال دختر شدن جنین بالا می‌رود.

شستشوی واژن

از آنجا که محیط قلیایی احتمال پسر شدن و محیط اسیدی احتمال دختر شدن را افزایش می‌دهد بنابراین شستشوی واژن قبل از مقاربت با جوش شیرین و قلیایی شدن برای پسردار شدن مفید است. شستشو با سرکه سفید باعث می‌شود محیط قلیایی شود و احتمال دختردار شدن بیشتر شود.

تاثیر رژیم غذایی مناسب برای تعیین جنسیت جنین

گرچه رژیم غذایی خاص و قطعی برای دختردار شدن و یا پسردار شدن وجود ندارد ولی باز هم رژیم‌های تغذیه‌ای خاص به زوج‌های جوان کمک می‌کند تا حدی به جنسیت دلخواه خود برسند.

• رژیم غذایی که بیشتر شامل کلسیم و منگنز باشند  احتمال دختردار شدن را افزایش می‌دهند.
• رژیم غذایی که بیشتر شامل پتاسیم و سدیم باشند احتمال پسردار شدن را افزایش می‌دهند.

رژیم‌های بارداری را باید چندین هفته قبل از بارداری (4 تا 6 هفته) شروع کنید تا نتیجه بگیرید. برای دختردار شدن بر روی چندین زوج آزمایش کردند ولی برای پسردار شدن نتیجه این رژیم مشخص نیست.

رژیم غذایی خاص

• برای جنین پسر نسبت سدیم و پتاسیم باید بالاتر از منیزیم و کلسیم باشد تا اسپرم پسر جذب شود.
• برای جنین دختر باید منیزیم و کلسیم بیشتر باشد تا اسپرم دختر به تخمک جذب شود.
• غذاهای حاوی سدیم: تخم مرغ، گوشت، جگر، هویج، اسفناج، شیر و نمک طعام
• غذاهای حاوی پتاسیم: فرآورده‌های گوشتی، سیب زمینی، هویج، موز، خرما و غلات
• مواد غذاهای حاوی منیزیم: غلات، گردو، قهوه و کاکائو، سبزی‌ها، چغندر، جوانه گندم، سویا و …
• غذاهای حاوی کلسیم: شیر، ماست، بستنی، بادام و ساردین و …
• غذاهای پسردار شدن: غذاهای شور، خرما، هویج، جگر، سیب زمینی، موز و تخم مرغ
• مواد غذاهای دختردار شدن: شیر، ماست، بادام، کدو، جوانه گندم، کلم، کدو، فلفل سبز
• رژیم غذایی کم کالری‌تر و دارای انرژی و مواد معدنی و مغذی کمتر منجر به لقاح دختر می‌شود.
• رژیم غذایی پرکالری تر و با مواد قندی و گلوکز بیشتر باعث لقاح بیشتر پسر می‌شود. زیرا اسپرم Y دارای تحرک بیشتری است و نیازمند انرژی بیشتری برای زنده ماندن است.

تعیین جنسیت جنین از اعمال هزینه‌بر و پیچیده‌ای است که توصیه نمی‌شود که والدین این کار را انجام دهند. اگر به دنیا آوردن یک جنس خاص از جنین از نظر پزشکی برای مادر خطرناک باشد از این روش‌ها استفاده می‌شود. در صورت تمایل والدین باز هم تعیین جنسیت برای آنها انجام می‌شود. روش IUI نسبت به روش FVI آسان‌تر است و نیاز به نمونه‌برداری از جنین در آن وجود ندارد ولی با نظر پزشک می‌توانید روش مناسب را برای تعیین جنسیت جنین انتخاب کنید.

سوالات متداول

روش‌های علمی و آزمایشگاهی برای تعیین جنسیت قبل از لقاح چیست؟

•  آی وی اف یا همان لقاح آزمایشگاهی
•  روش پی جی دی یا تشخیص ژنتیکی پیش از لانه گذاری
• روش آی یو آی یا تزریق اسپرم به داخل رحم

چه روش‌هایی در تعیین جنسیت قبل از بارداری موثر هستند؟

• PH رحم
• زمان آمیزش
• شستشوی واژن