رعایت بهداشت دهان و دندان در کودکان از همان بدو تولد لازم و ضروری است. دندانهای کودک و سلامت آنها در جویدن بهتر غذا و در نتیجه در رشد بهتر کودک بسیار تاثیرگذار است. از نظر پزشکان بهداشت دهان و دندان در کودکان را قبل از درآوردن دندانهای شیری در کودکتان باید رعایت کنید. زیرا دندانهای سالم از لثه سالم کودک رویش میکنند و در میآیند.
کودک اولین دندانهایش را معمولا از 3 تا 6 ماهگی در میآورند. در بعضی از کودکان رویش دندانهای شیری ممکن است تا یک سالگی نیز به تاخیر ببیفتد. دندانهای شیری در واقع برای نگه داشتن فضایی در فک و دهان کودک برای زمانیکه دندانهای دائم کودک رشد میکنندتا دندانهای دائم کودک مرتب و منظمتر رشد کنند و در آینه نیاز کمتری به ارتودنسی داشته باشند.
اولین دندان شیری نوزاد معمولا در 6 ماهگی در میآید و تا 3 سالگی همه دندانهای شیری کودک بیرون میآیند. برای سلامت فک و دهان صورت مکیدن شیر مادر و بلعیدن شیر برای کودک بسیار لازم است. تغذیه با شیر مادر در سلامت دندانهای نوزاد و سلامت فک و استخوانهای صورت کودک موثر است. دندانهای شیری مرتب و سالم در کودک منجر به داشتن دندانهای دائم سالم در کودک میشود. بنابراین همانطور که مشاهده میکنید حفظ بهداشت دهان و دندان در کودک از بدو تولد برای نوزاد لازم و مهم است، تا شرایط لازم برای رشد بهتر دندانهای دائمی کودکتان فراهم بیاورید.
اولین رویش دندان کودک
نوزادان در هنگام اولین رویش دندان شیری معمولا دچار تب خفیفی میشوند. این تب در تمام کودکان در هنگام در آوردن اولین دندان رخ میدهد و باعث نگرانی والدین نباید باشد. علائمی همچون بیخوابی، تب، بیحوصلگی، اسهال و بثورات پوستی در هنگام اولین رویش دندان برای کودکتان ممکن است به وجود بیاید. در این هنگام والدین بیشتر باید از کودکشان مراقبت کنند. کودک در این دوران به آغوش پرمهر مادر و نوازش و توجه بیشتری احتیاج دارد تا به سلامت بگذرد. در صورت دیدن علائم شدیدتر لازم است به پزشک مراجعه کنید. اگر تب نوزاد ادامهدار شد و بهبودی حاصل نشد باز هم با پزشک خود در میان بگذارید.
کودک در هنگام درآوردن دندان معمولا احساس خارش زیادی در لثههایش میکند. به همین دلیل هر چیزی را به دهانش میبرد و آن را میجود و به لثههایش میمالد تا درد و التهاب حاصل از دندان درآوردن را کاهش بدهد. در این زمان وظیفه والدین است که چیزهایی را در دسترس کودک بگذارند که به اندازه بزرگ باشد تا کودک آنها را نبلعد، یا وسایلی که تمیز و بهداشتی باشند و همچنین خرد و ریز نشوند. والدین میتوانند در این زمان از دندانگیرهای بهداشتی و باکیفیت برای کودک تهیه کنند. گذاشتن در یخچال و خنک کردن آن نیز به کاهش درد کودک کمک زیادی میکند.
شستشو و بهداشت دندانهای اولیه نوزاد
بعد از رویش اولین دندان والدین باید دندان کودک را تمیز کنند و شستشو دهند. برای این کار میتوانید از مسواک خیلی نرم و خمیردندان مخصوص نوزاد که فلوراید نداشته باشد استفاده کنید. شما باید برای تمیز کردن دندان کودک او را روی پای خویش بنشانید و به آرامی مسواک را بر روی دندان بکشید. در ادامه به آرامی بر روی لثههای پایین و بالای کودک هم بکشید تا کاملا دهان و لثه کودک تمیز شود.
برای شستشوی دندان کودک میتوانید از یک پارچه یا حوله نرم و کاملا تمیز نیز استفاده کنید. برای اطمینان بیشتر میتوانید از یک گاز به جای حوله استفاده کنید. قبل از شستشو دستهای خود را کاملا بشورید و با یک حوله تمیز دستهایتان را کاملا خشک کنید. سپس گاز یا حوله را به آرامی و با دقت بر روی دندانهای نوزاد بکشید. به گونهای که هیچ گونه قرمزی یا خراشی بر روی لثههای کودک ایجاد نشود. همجنین برای تمیز کردن بیشتر دندان کودک میتوانید مقدار کمی خمیردندان مخصوص نوزاد نیز روی دندانهایش بمالید.
خمیر دندان مناسب کودک
از نظر متخصصان خمیر دندان برای کودکان زیر دو سال نباید فلوراید داشته باشد. در هنگام خرید خمیر دندان باید دقت کنید که مخصوص کودکان باشد تا در صورت بلعیده شدن توسط کودک هیچ گونه ضرری برایش نداشته باشد. برای کودکان بالاتر از دو سال خمیردندان آنها میتواند حاوی مقدار کمی فلوراید باشد. فلوراید در حفظ سلامت دندان بسیار کمک میکند. فلوراید باعث استحکام دندانها و از پوسیدگی دندان به مقدار زیادی جلوگیری میکند. و در صورت پوسیدگی نیز دندان در مقابل فلوراید دوباره محکم و سالم میشود.
فلوراید برای کودکان نیز بسیار مفید است و در هنگام رشد دندانها باعث محکمتر شدن دندان میشود و با جذب مینای دهان از پوسیدگی دندانهای کودک نیز جلوگیری میکند. فلوراید به طور طبیعی در آب و هوا نیز وجود دارد. فقط باید مطمئن شوید از یک مقدار بیشتر نشود زیرا باعث تغییر رنگ دندانهای کودک میشود. مقدار فلوراید مناسب در آب آشامیدنی 2 پی پی ام (pmm) میباشد. در صورت تغییر رنگ دندانهای کودک آب آشامیدنی نوزاد را عوض کنید.
بعد از 2 سالگی میتوانید یک مسواک و خمیردندان به کودک بدهید و به او مسواک زدن را یاد بدهید. البته باید در مراحل مسواک زدن به کودک کمک کنید تا دندانهای کودک کاملا تمیز شوند.
زمانیکه دومین دندان کودک درآمد احتیاج به نخ دندان برای تمیز کردن بین دندانهای نوزاد ضروری است. این کار را والدین باید با آرامش و دقت برای کودک انجام دهید. با بزرگتر شدن کودک خود والدین با نخ دندان کشیدن باید الگوی کودک شوند تا کودک یاد بگیرد و خودش هم بخواهد این کار را انجام دهد.
تغذیه مناسب برای حفظ سلامت دندان
برای حفظ بهداشت دهان و دندان کودک باید تغذیه مناسب برای کودک را حتما رعایت کنید. یک تغذیه متعادل شامل تمام مواد غذایی از همان ابتدا برای کودک میباشد. این رژیم غذایی باید شامل انواع غلات، میوه، سبزیجات، شیر و … باشد. مصرف شکلات و شیرینی را برای کودکتان به یک بار در روز محدود کنید تا سلامت دندانهای کودک حفظ شود.
نکاتی در مورد حفظ بهداشت دهان و دندان در کودکان
- قبل از رویش اولین دندان تمیز کردن لثههای نوزاد را شروع کنید.
- با رویش اولین دندان شیری کودک به تب خفیفی دچار میشود.
- بعد از رویش اولین دندان مسواک زدن برای کودک را آغاز کنید.
- برای تمیز کردن دندان نوزاد میتوانید از یک مسواک خیلی نرم و خمیردندان مخصوص نوزاد استفاده کنید.
- از یک حوله نرم و یا یک گاز استفاده کنید.
- خمیر دندان کودکان زیر دو سال فاقد فلوراید باشد.
- برای کودکان بالاتر از دو سال خمیردندان کودک کمی فلوراید داشته باشد.
- بعد از رویش دومین دندان برای تمیز کردن بین دندانهای کودک از نخ دندان استفاده کنید.
- برای جلوگیری از پوسیدگی دندان کودک نوشیدنیها و خوراکیهای شیرین مصنوعی به کودک ندهید.
- از میزان فلوراید در آب آشامیدنی اطمینان حاصل کنید.
- در صورت تغییر رنگ دندان کودک آب آشامیدنی کودک را عوض کنید.
- اگر کودک به سنی رسید که توانست آب بخورد بعد از هر بار شیرینی خوردن به او آب بدهید.
- قبل از دو سالگی روزی دو بار دندانهای کودک رابا حوله یا مسواک نرم تمیز کنید.
- بعد از دو سالگی یک مسواک و خمیردندان مخصوص کودک تهیه کنید تا کودک خودش بتواند مسواک بزند.
- در اوایل مسواک زدن کودک به او کمک کنید تا اصول مسواک زدن را یاد بگیرد.
- بعد از دو سالگی با نخ دندان کشیدن برای خودتان الگویی برای نخ دندان کشیدن کودکتان بشوید.
- بعد از دو سالگی مراجعه به دندانپزشک را در برنامه خود قرار دهید.
- در صورت افتادن اولین دندان شیری به پزشک مراجعه کنید تا از سالم بودن دندانهای دیگر اطمینان حاصل کنید.
- برای جلوگیری از پوسیدگی دندانهای کودک تا 5 سالگی معاینات دورهای دندانپزشکی را برای کودک انجام دهید.
بدونی نی نی یک فروشگاه آنلاین میباشد که با بهرهگیری از تخصص خود در زمینه لوازم کودک، به عنوان یک مرجع معتبر برای خرید لوازم مورد نیاز نوزادان شناخته شده است. همچنین شما میتوانید بهترین لوازم کودک مانند شیشه شیر نوزاد، روروئک، صندلی غذای کودک، صندلی شیردهی و … را از سیسمونی فروشی تهران با بهترین قیمت و در متنوعترین برندها تهیه نمایید.
در انتها این نکته را عنوان میکنیم که جهت آشنایی با دیگر مطالب مفید این سایت، مقالات مراقبت اولیه بعد از تولد نوزاد، پستانک نوزاد و عادت دادن نوزاد به شیشه شیر را مطالعه نمایید.
سوالات متداول
از نظر پزشکان بهداشت دهان و دندان در کودکان از چه موقعی باید شروع شود؟
قبل از درآوردن دندانهای شیری در کودکتان باید بهداشت دهان و دندان رعایت شود، زیرا دندانهای سالم از لثه سالم کودک رویش میکنند و در میآیند. نوزادان اولین دندانهایش را معمولا از 3 تا 6 ماهگی در میآورند.
اولین رویش دندانهای نوزاد با چه علائمی روبرو است؟
- تب خفیفی
- بیخوابی و بیحوصلگی
- اسهال و بثورات پوستی
- خارش زیاد لثهها
شستشو و بهداشت دندانهای اولیه نوزاد باید به چه صورت باشد؟
- از مسواک خیلی نرم و خمیردندان مخصوص نوزاد که فلوراید نداشته باشد استفاده کنید.
- باید برای تمیز کردن دندان کودک او را روی پای خویش بنشانید و به آرامی مسواک را بر روی دندان بکشید.
- به آرامی بر روی لثههای پایین و بالای کودک هم بکشید تا کاملا دهان و لثه کودک تمیز شود.
خمیر دندان مناسب کودک باید چه خصوصیتی داشته باشد؟
برای کودکان زیر دوسال باید از خمیردندان بدون فلوراید استفاده کرد. برای کودکان بالاتر از دو سال خمیردندان آنها میتواند حاوی مقدار کمی فلوراید باشد زیرا فلوراید در حفظ سلامت دندان بسیار کمک میکند.